Historia Szkoły

Historia szkoły w Dzięgielowie sięga przełomu XIX i XX wieku. W  tym czasie w wyniku wprowadzenia ustawy szkolnej w 1869 roku i późniejszych rozporządzeń dotyczących szkolnictwa wyznaniowego, na terenie Śląska Cieszyńskiego, prężnie rozwijało się świeckie szkolnictwo publiczne z polskim językiem wykładowym. Obowiązek szkolny spoczywał na dzieciach w wieku od 6 do 14 roku życia, zatem mieszkańcy Dzięgielowa poczęli starania o utworzenie lokalnej szkoły publicznej.
W 1902 roku Śląska Krajowa Rada Szkolna w Opawie wydała zezwolenie na wybudowanie i otwarcie jednoklasowej szkoły ludowej z polskim językiem wykładowym.  Arcyksiążęca Komora Cieszyńska przekazała na ten cel posiadłość o powierzchni 29 arów, a jednym z pierwszych fundatorów był Józef Żelisko, który już w 1896 przekazał na ten cel fundusze.

 Szkoła ok. 1916 r., na pierwszym planie Adam Obracaj

Bardzo szybko przystąpiono do prac budowlanych pod przewodnictwem Jana Hławiczki, przewodniczącego gminy Dzięgielów i nadzorem budowlanym mistrza murarskiego Franciszka Seguensa z Cieszyna. W 1903 roku murowany budynek szkoły pod numerem 61 był gotowy. Uroczyste otwarcie i poświęcenie szkoły przez księdza Karola Kulisza odbyło się 23 sierpnia 1903 roku. Dumni Dzięgielowanie licznie uczestniczyli w tej uroczystości i nie kryli wzruszenia widząc umieszczone na szkole napisy w języku polskim. 16 września 1903 roku 88 dzieci z Dzięgielowa rozpoczęło edukację  w swojej nowej szkole, a jej pierwszym kierownikiem i nauczycielem został Jerzy Obracaj.

   Przy wejściu znajduje się tablica pamięci

Szkoła się rozwijała, przybywało uczniów i nauczycieli. W czasie trwania I wojny światowej nauka odbywała się w normalnym trybie. Działania wojenne oszczędziły teren Śląska Cieszyńskiego W 1928 roku funkcję kierownika szkoły powierzono Michałowi Zoniowi. Liczba uczniów wzrastała z roku na rok i mały budynek stawał się już niewystarczający.

Ówczesny kierownik szkoły Michał Zoń, Gustaw Cieńciała-wójt gminy, ksiądz Karol Kulisz i Andrzej Cholewa rozpoczęli starania o wybudowanie w Dzięgielowie nowej, większej szkoły wyższego stopnia. Projekt budynku wykonał Tadeusz Michejda z Katowic w latach 1928-1929, który zatwierdzono 29 listopada 1929 roku. W 1930 roku uzyskano akceptację wojewody śląskiego dra Michała Grażyńskiego i rozpoczęto budowę nowej pięciolasowej szkoły na parceli nabytej przez Urząd Gminy z parcelacji dóbr arcyksiążęcych.

 Ekipa budowlana, 1930 r.

W pierwszym roku budowy powstał budynek w stanie surowym, a w następnym wykończono wnętrze i wyposażono w podstawowy sprzęt szkolny i meble. Do szkoły dobudowano mieszanie dla kierownika i tercjana, a cały teren należący do szkoły ogrodzono. Koszty budowy pokryto z budżetu Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, a wyposażenie zapewniła gmina. Otwarcie i poświęcenie Szkoły Powszechnej w Dzięgielowie miało miejsce 11 października 1931 roku.

 Grono pedagogiczne i uczniowie przed nową szkołą, 1934r.

W pierwszych latach swojej działalności Publiczna Szkoła Podstawowa w Dzięgielowie była szkołą czteroklasową.
W drugiej połowie lat trzydziestych szkoła została przekształcona w sześcioklasową Publiczną Szkołę II stopnia i realizowała znacznie poszerzony program nauczania. W 1936 roku szkoła posiadała dobrze wyposażoną pracownię robót ręcznych, warsztat stolarski, zaopatrzona była w niezbędne pomoce naukowe i sprzęt gimnastyczny, a młodzież bardzo aktywnie uczestniczyła w życiu szkoły.

II wojna światowa to trudny czas dla dzięgielowskiej szkoły. W pierwszych miesiącach wojny szkoła w ogóle nie funkcjonowała, a w 1940 roku rozpoczęła swą działalność jako szkoła niemiecka zarządzana przez niemieckich kierowników. To czas, gdy zniszczono wiele polskojęzycznych pomocy naukowych, dokumentację szkoły sprzed okupacji oraz zbiory biblioteczne. Stacjonujący przez 7 miesięcy żołnierze zrabowali wyposażenie warsztatów szkolnych. W tym czasie nauka odbywała się w języku niemieckim, a dzieci nie mogły w ogóle posługiwać się językiem polskim gdyż groziły im za to surowe kary. Nie było książek i zeszytów. Korzystano z kamiennych tabliczek i rysików. Od stycznia 1945 roku zawieszono działalność szkoły. Na jej terenie umieszczono wojsko niemieckie, a od marca 1945 roku zorganizowano szpital na potrzeby wojska niemieckiego. Wojsko opuściło mury naszej szkoły w maju pozostawiając budynek z powybijanymi szybami, dziurawym dachem, niedziałającą instalacją elektryczną i wodną. Nie było ławek, szaf, krzeseł, urządzeń kuchennych, sprzętu gimnastycznego, wyposażenia pracowni robót ręcznych. W tych niesamowicie trudnych warunkach, Jan Cieślar i Zofia Żabianka, w pierwszych dniach czerwca, rozpoczęli nauczanie dzieci. Pierwszy powojenny rok szkolny trwał do 15 lipca, czyli niespełna sześć tygodni.

Rok szkolny 1946/47 był czasem wielkiego wysiłku i ofiarności zarówno nauczycieli jak i mieszkańców Dzięgielowa. Usuwano zniszczenia wojenne, organizowano zbiórki potrzebnych pomocy szkolnych, podręczników szkolnych i książek. W latach 1948 do 1955 szkoła nosiła nazwę Szkoły Ogólnokształcącej stopnia podstawowego, co oznaczało, że połączono szkołę podstawową z liceum w jedenastoletnią szkołę ogólnokształcącą, w której pierwszy etap (I-VII) był obowiązkowy. Od 1956 roku szkoła przybrała nazwę Szkoły Podstawowej. W roku szkolnym 1960/61 liczba uczniów przekroczyła 200, co było sporym problemem, gdyż szkoła posiadała tylko pięć sal lekcyjnych, a w myśl Ustawy z dnia 15 lipca 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania szkoła już za pięć lat miała się przekształcić w szkołę ośmioklasową. W tym celu w 1966 roku zaadaptowano znaczną część balkonu na schowek, w którym przechowywano pomoce naukowe, a w dotychczasowym magazynie utworzono salę lekcyjną na potrzeby klasy VIII.

Czas upływał, a szkole „przybywało lat” i mury same dopominały się o remont. Pierwszą poważną modernizację przeprowadzono w 1977 roku- zostały wymienione i pomalowane okna w całym budynku. W kolejnym roku wykonano nową instalację elektryczną i częściowo wodno-kanalizacyjną. W latach 1979-1981 wykonano instalację centralnego ogrzewania i jej izolację, wybudowano komin c.o., wymieniono pokrycie dachowe i otynkowano zewnętrzne ściany budynku szkoły. Wewnątrz budynku wyburzono piece kaflowe, przebudowano kuchnię i wykonano nową instalację wodno-kanalizacyjną, przygotowano pomieszczenie pod szatnię szkolną, wycyklinowano i pomalowano podłogi oraz wymalowany ściany w niektórych klasach. Powstała pracownia zajęć praktyczno-technicznych dla chłopców, a także nowa świetlica szkolna. Szkoła w tamtym czasie miała osiem niezależnych sal lekcyjnych, brakowało bardzo sali gimnastycznej. Zajęcia wychowania fizycznego odbywały się na górnym korytarzu. Kolejne remonty i modernizacje przypadały na lata 1991-92, kiedy to wyremontowano dach szkoły oraz przeprowadzono remont podłóg parkietowych. W latach 1991-1993 wybudowano boisko szkolne, które pełni funkcję boiska do gry w tenisa, siatkówkę, koszykówkę i piłkę ręczną. Od 1995-1998 przeprowadzono renowację stolarki okiennej, wymianę instalacji sanitarnych oraz generalny remont kuchni wraz z montażem nowoczesnego wyposażenia. Najpoważniejszą inwestycją tamtego okresu była nadbudowa poddasza i zmiana konstrukcji dachu. Ogromnym osiągnięciem w latach 1995-2000 było wybudowanie wspaniałej hali sportowej. Do jej powstania przyczynił się bardzo ówczesny dyrektor Adam Żwak i Grupa Inicjatywna Budowy Sali Gimnastycznej przy Komitecie Rodzicielskim w Dzięgielowie. Uroczystego otwarcia i poświęcenia dokonali księża Benedykt Fojcik i Emil Gajdacz.

Istotną zmianą organizacyjną dla szkoły dzięgielowskiej było przekształcenie jej w Zbiorczą Szkołę Podstawową. Od roku 1975 stopniowo ograniczano działalność Szkoły podstawowej w Lesznej Górnej i uczniowie klas IV- VIII przechodzili do szkoły w Dzięgielowie, a SP Leszna Górna stała się Filią SP Dziegielów. W Latach 1982-2001 w Lesznej Górnej uczyły się dzieci w 3 oddziałach (klasy I-III), zaś w 2001 w placówce pozostał już tylko oddział „O”.

Kolejne zmiany czekały szkołę w latach 1999/2000. Wtedy wprowadzono w życie reformę oświaty, w wyniku której Szkołę Podstawową w Dzięgielowie o strukturze I-VIII przekształcono w szkołę sześcioklasową. Do 2000 w szkole uczyły się jeszcze klasy ósme, a w latach 1999-2002 w SP Dzięgielów funkcjonował oddział gimnazjalny. Po 2002 roku w szkole uczyły się już jedynie klasy od I do VI.

Na podstawie Ksiegi Pamiątkowej Szkoły Podstawowej w Dzięgielowie 1931-2006
(red. K. Pawliczek, Z. Fober, M. Szupina)

 Nasza szkoła w 2018 r.